Biodiversiteit en ecosystemen
De havens en beheersgebieden van Groningen Seaports liggen aan Werelderfgoed Waddenzee. Een Werelderfgoed heeft internationale status zoals het Great Barrier Reef en de piramides van Gizeh. Dit schept verplichtingen, omdat de Waddenzee een kwetsbaar natuurgebied is en een belangrijke kraamkamer en voedselgebied voor vogels, zeehonden en vissen. Daarom besteedt Groningen Seaports veel aandacht aan de natuur in de havens en haar omliggende gebieden. Dit doen we op verschillende manieren.
Baggeren
Het is van groot belang dat scheepvaartverkeer veilig en zonder incidenten de havens kan bereiken en kan afmeren. Daarom baggeren we zowel in de Eemshaven als in de haven van Delfzijl. Baggerwerkzaamheden hebben echter als neveneffect dat het de natuurlijke processen in de Waddenzee verstoort. Dit heeft ook een effect op het leven in de Waddenzee. Groningen Seaports zoekt naar mogelijkheden om de impact van baggeren op de troebelheid van de Eems-Dollard te verlagen gelet op de negatieve effecten die dat heeft op de primaire voedselketen in het estuarium. De bereikbaarheid van de havens is echter ook van belang en daarom zoeken we in afstemming met stakeholders naar de beste oplossing.
Voor de baggerwerkzaamheden in de Eemshaven maken we gebruik van de mogelijkheden die worden geboden in het beheerplan Waddenzee, dat in 2023 opnieuw voor zes jaar is verlengd. Voor de haven van Delfzijl hebben we in 2024 gewerkt aan het verkrijgen van een nieuwe Omgevingswetvergunning. Gezien de diverse belangen die spelen rond de ecologie in het Eems Dollard estuarium zoekt het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) naar een juiste balans tussen economie en ecologie bij het afgeven van de vergunning. Hierdoor heeft het ministerie meer tijd nodig om deze belangen te wegen bij het afgeven van de vergunning. Om de continuïteit van de bereikbaarheid te garanderen heeft het ministerie in 2024 toestemming gegeven om het onderhoud voort te zetten.
Eems-Dollard 2050 programma
Vanwege de unieke ligging van het gebied, de natuurlijke leefomgeving én het economisch belang ervan voor Noord-Nederland, heeft Groningen Seaports een bijzondere verantwoordelijkheid. Het ecosysteem van het Eems-Dollard-estuarium verkeert echter in slechte staat. Samen met natuur- en milieuorganisaties, overheden en het bedrijfsleven werken we aan het programma Eems-Dollard 2050 om de hoeveelheid slib in het Eems-Dollard-estuarium te verminderen en daarmee de ecologische toestand van het systeem te verbeteren. In 2024 zijn in het kader van dit programma de volgende resultaten geboekt:
Samenwerkingsovereenkomst Eemsdelta
Op 14 maart 2024 ondertekenden vijftien partners in het netwerk Ecologie en Economie in Balans in Eemsdelta de nieuwe samenwerkingsovereenkomst. Natuur- en milieuorganisaties, bedrijfsleven en overheden maken hierin nieuwe afspraken over het bereiken van duurzame economische groei en het verbeteren van de natuur- en milieukwaliteit van de Eems-Dollard. De impact van deze ontwikkelingen op de leefbaarheid is ook belangrijk. De nieuwe samenwerkingsovereenkomst vervangt de eerdere overeenkomst uit 2014.
Kustontwikkeling Eemszijlen
In februari 2024 is de Ontwerp Voorkeursbeslissing voor de Kustontwikkeling Eemszijlen ter inzage gelegd. De zorgen die in reactie daarop werden geuit, hebben ertoe geleid dat de stuurgroep Kustontwikkeling Eemszijlen heeft besloten om de plannen om van de Groote Polder bij Borgsweer een getijdengebied te maken tijdelijk te parkeren. De gemeente Eemsdelta gaat eerst in gesprek met bewoners over hun wensen en ideeën om de leefbaarheid in de omgeving te verbeteren. Daarna wordt bekeken of er gezamenlijk een plan gemaakt kan worden voor de toekomst van het gebied.
Pilot rifblokken
De pilot rifblokken draagt bij aan herstel van schelpdieren door het aanbieden van een harde ondergrond waaraan mossels en oesters zich kunnen vastmaken. De rifblokken, gemaakt uit Eems-Dollardslib, zijn geplaatst in 2022. Inmiddels is de zachte buitenkant van de slibblokken afgesleten, waardoor verschillende dieren en planten zich goed aan het harde oppervlak van de blokken hebben kunnen hechten. Zo zijn alikruiken, zeepokken, en zeewieren en zelfs de eerste mosselen op de blokken aangetroffen. Waar de rifblokken veel onder water staan is bijzondere onderwaternatuur ontstaan met onder andere krabben en zeewieren.
Intentieverklaring meegroeiende kust
Tijdens de vergadering van de Stuurgroep Ecologie en Economie in Balans in de Eemsdelta werd op 12 juni 2024 de intentieverklaring getekend voor de meegroeiende kust. Door een meegroeiende kust te realiseren, dragen de samenwerkende partijen bij aan een versterking van de landbouw, natuur, waterveiligheid en leefbaarheid in de kustzone van de Eems-Dollard. Uitgangspunt is dat het baggerslib uit de haven van Delfzijl en de Eemshaven niet meer opnieuw wordt verspreid, maar een nuttige toepassing krijgt op land.
Meetboei voor waterkwaliteit
In september is in de Eems-Dollard een meetboei van Rijkswaterstaat geplaatst. Deze boei meet continu de kwaliteit van het water, waaronder de hoeveelheid zuurstof, de temperatuur en het slibgehalte. Zo wordt het effect van verschillende proefprojecten in de Eems-Dollard getest. Het belangrijkste doel van de projecten is het slibprobleem in het gebied te verminderen.
