Interview met afzwaaiend commissaris Herman Roose

'Ik was eigenlijk nog niet klaar'

Commissaris van het eerste uur Herman Roose is na tien jaar afgezwaaid bij Groningen Seaports. Liefst was Roose nog langer gebleven. ‘Dit is wel een soort van business waarbij je altijd op de punt van je stoel zit’.

Bij de verzelfstandiging van het havenschap Groningen Seaports in een vennootschap in 2013 werd Herman Roose vanuit verschillende gremia genoemd als potentiële kandidaat voor de raad van commissarissen. ‘Mijn werk als accountant en partner bij Deloitte en penningmeester van VNO-NCW in Noord-Nederland had mij kennelijk een bepaalde 'reputatie' bezorgd. De aanwijzing als voorzitter auditcommissie volgde vrijwel direct. ‘Met een financiële achtergrond ben je altijd penningmeester hé. Of voorzitter van de auditcommissie. Dat is het lot, maar dat was prima.’

Gideonsbende

‘Toen al vond ik Groningen Seaports heel erg interessant. Ik kom uit Noord-Nederland, woon daar en zag het terrein al die jaren liggen. Soms vroeg ik me wel af wat daar nou eigenlijk allemaal gebeurde. Uit de verhalen van toenmalig directeur Harm Post maakte ik op dat een soort Gideonsbende daar iets fantastisch aan het doen was. Ik noem het niet voor niets een Gideonsbende: het was een groep enthousiastelingen die met een enorme passie dat bedrijventerrein en de haven wilde ontwikkelen. Dat spatte er aan alle kanten vanaf, al kon dat wel iets gestructureerder, vond ik. Ik was blij dat ik daar een bijdrage aan kon leveren.’

Na zijn tijd als partner bij Deloitte kwam Roose via het bedrijfsleven op allerlei manieren in aanraking met de energietransitie. ‘Dat kruipt onder je huid’, vervolgt Roose. ‘En dan ga je nadenken: wat kunnen we nou echt betekenen? Groningen Seaports vervulde daar een belangrijke rol in, die steeds strategischer werd en waarmee ik me steeds meer vereenzelvigd voelde. De functie van commissaris was voor mij persoonlijk een mooie balans tussen ondernemen en toezichthouden.’

In de afspraken van de verzelfstandiging was meegenomen dat in de eerste periode ook politieke commissarissen in de RvC zouden zitten. Terwijl de politieke commissarissen zich ‘gebonden’ voelden door hun ambtelijke achterban, was de insteek van Roose vooral om ervoor te zorgen dat het bedrijf als een bedrijf functioneerde. ‘Dat betekende dat we in het begin samen met het management keken hoe we de gang van zaken wat bedrijfsmatiger en zorgvuldiger konden insteken. Besluiten verwezen we regelmatig terug naar de directie.’ Het was voor iedereen even zoeken. ‘Dat is begrijpelijk met een groep mensen die vooral vanuit passie z'n werk doet en ineens te maken krijgt met een groep toezichthouders die vragen gaat stellen.’

Door de jaren heen kwamen er achtereenvolgens een aandeelhouderstrategie, een bedrijfsstrategie en een havenvisie. ‘Met al die processen werd steeds inzichtelijker en duidelijker hoe we Groningen Seaports verder konden brengen. Dat vind ik echt leuk, om zo'n bedrijf goed ingericht te krijgen.’

‘Er gebeurde altijd wel iets’

Voor anderen lijkt tien jaar commissariaat misschien een erg lange periode, Roose denkt daar anders over. 'Ook al ging ik er als laatste uit, ik was eigenlijk nog niet klaar. In die tien jaar waren we altijd wel iets aan het veranderen. En dat neemt in een overheidsvennootschap veel tijd in beslag vanwege de besluitvorming. Ondanks dat vond Roose het nooit saai: 'dit is wel het soort van business waarbij je altijd op de punt van je stoel zit. Of het nu ging om het binnenhalen van het Google Data Center of Van Merksteijn die een grote fabriek gaat bouwen. Er gebeurde altijd wel iets dat de aandacht vroeg.’

De uitzending van Nieuwsuur waarin de governance structuur ter discussie werd gesteld, staat Roose ook nog goed bij. ‘Ik was er trots op hoe Groningen Seaports de aantijgingen kon weerleggen. Tegelijkertijd was dat een moment om te besluiten dat de governance structuur eenvoudiger kon.’ Dit proces van vereenvoudiging was de motivatie dat het commissariaat van Roose na acht jaar met twee jaar werd verlengd. 'Ik was de enige commissaris uit de tijd dat de hele governance structuur werd opgezet.'

De voorstellen voor de aanpassing van de governance structuur zijn op dit moment nog niet aangenomen. Bovendien zouden de veranderingen in het politieke landschap er toe kunnen leiden dat de uiteindelijke structuur anders gaat uitpakken. 'Groningen Seaports staat nu op een punt om grote stappen te kunnen gaan zetten', vervolgt Roose. 'Dus ik hoop dat deze ontwikkelingen voor Groningen Seaports positief uitpakken.’

Datzelfde geldt voor de vaststelling van de laatste Havenvisie die in de vertraging is gekomen door de verkiezingen vorig voorjaar. ‘Ik ben trots op de Visie die er nu ligt. Ik denk echt dat het is wat daar nu staat: hoe we ons ontwikkelen ín de omgeving en mét de omgeving.' Roose hoopt dat de Visie zoals deze er nu ligt, uiteindelijk vastgesteld gaat worden. Kleiner en lokaler maken van de Visie is wat hem betreft geen optie. ‘Dan verlies je als gebied aan betekenis.’

Alle vertrouwen

Bij vertrek van Roose staat er een bedrijf dat ook als dusdanig functioneert. Met veel ambitie en goede mogelijkheden voor de toekomst als de aandeelhouders daar ruimte aan geven. Want die vragen om grote investeringen. De onderneming is daar in elk geval klaar voor. Roose voelt zich vereerd dat hij daar aan heeft mogen bijdragen. In Vermeulen als opvolger heeft Roose alle vertrouwen. Bij de realisatie van de LNG-terminal in 2022 speelde Vermeulen een belangrijke rol. 'Toen ik hoorde dat hij een van de kandidaten was voor mijn opvolging voelde dat als een eer.'