Sales & Shipping

Varen op eigen kracht

Het vorige verslag van Sales & Shipping eindigde met de vaststelling dat de crisis niet meer is dan een momentopname. Die veronderstelling is in 2010 juist gebleken. De ontwikkelingen in de Eemshaven hebben er nauwelijks onder te lijden gehad en in Delfzijl heeft de industrie de draad weer opgepakt.
De Eemshaven komt als energiehaven tot volle ontwikkeling. Er zijn nieuwe bedrijven bijgekomen en ook productie van groene energie krijgt een belangrijker plaats. We doelen op de assemblage-activiteiten rond de bouw van windmolens op de Noordzee. In Delfzijl valt op dat chemie zich sneller hersteld. Parallel daaraan gaat de voorhoede van de Delfzijlster industrie voort op de ingeslagen weg van grijze naar groene industrie.
De essentie is dat de beide havens een positie hebben opgebouwd die ze minder afhankelijk maakt van economische fluctuaties. De havens varen met andere woorden op eigen kracht. Een factor die een belangrijke bijdrage daaraan levert is de keuze de Eemshaven als energiehaven te ontwikkelen. Het feit dat in Delfzijl nauwelijks een chemisch bedrijf in serieus financiële moeilijkheden is geraakt, toont een sterk industrieel fundament aan.

Grond

De doelstelling voor 2010 was een verkoop van 20 hectare grond. Dat streven is met 25,7 hectare gehaald, een hoeveelheid waarmee Seaports zonder meer tevreden is. Een groot deel van het verkochte terreinen was bestemd voor de bouw van de strategische olieopslag door Vopak (19 hectare). De overige hectares zijn vooral gekocht door mkb-ondernemingen die zich in het kielzog van met name de grote energiebedrijven in de Eemshaven vestigen.
De verkoop van grond houdt gelijke tred met eerdere jaren en ligt telkens rond de 25 hectare. Wat opvalt is dat Seaports ten opzichte van andere havens opnieuw goed presteert, in 2009 was dat ook al het geval. Een haven als Amsterdam bleef steken op een verkoop van 20 hectare, Harlingen verkocht nauwelijks iets en in Emden bij onze Oosterburen ging slechts 10 hectare van de hand.
De belangstelling voor grond in met name de Eemshaven is vooral bepaald door de strategische keuze van Groningen Seaports deze plek als energiehaven te ontwikkelen.
De Eemshaven heeft zich ermee op een nichemarkt gepositioneerd waar het een sterke concurrentiepositie heeft verworven. De haven ontloopt daarmee de felle concurrentiestrijd tussen havens die vechten om de reguliere doorvoer van goederen.
Een tegenvaller was het niet doorgaan van de aanleg van de LNG-terminal voor de aanlanding van vloeibaar aardgas. In de verkoopverwachtingen zijn de hectares die hiervoor waren gereserveerd niet meegenomen, in de investeringsbegroting voor 2010 en volgende jaren is wel met de verkoop gerekend. Dat betekent dat het afblazen van het LNG-project de komende jaren bezuinigingen en besparingen met zich mee brengt.

Overslag

De op- en overslag heeft zich eveneens sterk hersteld ten opzichte van 2009. Was in dat crisisjaar nog sprake van een daling van 14 procent, in 2010 groeide de goederenoverslag alweer met 10,5 procent. Daarmee is de overslag terug op het niveau van 2006. Daar valt dus nog wat te verbeteren, maar gezien de verwachte ladingstroom die de energiecentrales met zich meebrengen, ligt een verdere toename in het verschiet.
Daarnaast stijgt het aantal scheepsbewegingen, vooral dankzij de offshore windmolenbouw. Voor de bouw van windmolens wordt frequent gevaren met volumineuze lading. De Duitse windmolenbouwer Bard, dat belangrijke concessies bezit voor de bouw van molens op de Noordzee, doet een groot deel van haar logistiek vanuit de Eemshaven. Die haven heeft vanwege haar gunstige ligging nu al een sterke positie opgebouwd als logistiek knooppunt voor windmolenbouwers.

Delfzijl

De chemische industrie in Delfzijl draait weer op volledige capaciteit. De meeste bedrijven hebben laten weten voor 2011 volledig te zijn volgeboekt. Een goed voorbeeld van hoe snel het tij kan keren zien we bij Aldel. Dat bedrijf had van de circa 120 op non-actiefgestelde medewerkers rond eind 2010 er alweer 60 opnieuw in dienst genomen.
Ook voor de langere termijn is Seaports verwachtingsvol, want uit het klanttevredenheidsonderzoek van Groningen Seaports blijkt dat 40 procent van de bedrijven in Delfzijl de komende 5 jaar aan uitbreiding denkt.
Die uitbreiding gaat gepaard met een verschuiving richting vergroening van de (chemische) industrie, waarbij niet alleen het product zelf, maar de gehele keten (aan- en afvoer van grondstoffen, verwerking, productie, vervoer eindproduct) opschuift van grijs naar groen.
Groningen Seaports geeft die ontwikkeling de ruimte, onder meer door op het MERA-park (Milieu, Energie, Recycling, Afval) en in het Oosterhorngebied in Delfzijl bedrijven bij elkaar te brengen die processen willen integreren om synergievoordelen te behalen en vergroening na te streven. Seaports ziet dat als een belangrijke nieuwe markt. Voor nieuwe bedrijvigheid is hier nog 180 hectare beschikbaar. Er is een investeringsprogramma in gang gezet van circa 10 miljoen euro in ontwikkeling voor deze bedrijvigheid.
Op deze wijze vervult Seaports ook een rol in de totstandkoming van een 'groene'- oftewel biobased-economy.

De belangrijkste ontwikkelingen voor Sales & Shipping in 2010 op een rij:

Scheepvaart

• Krachtig herstel in de op- en overslag met (+10,5 procent), terug op niveau van 2006.
• Sterke toename scheepsbewegingen (+6 procent). Met name dankzij groei van scheepvaartverkeer voor de bouw van de windmolenparken op de Noordzee.
• Inkomsten havengelden gestegen met circa 10%

Terreinen

• Uitgifte van terreinen met ruim 25 hectare nog altijd bijna 5 hectare boven de doelstelling.
• Meerdere mkb-bedrijven vestigen zich in voetspoor van energiemaatschappijen in de Eemshaven.
• Bouw van energiecentrales door RWE, NUON en Advanced Power in volle gang
• Interesse van energiegerelateerde bedrijvigheid in de Eemshaven is onverminderd groot.
• Ondertekening van contract met Vopak, bouw strategische olieopslag.
• Ontwikkeling nieuw terrein MERA Park, Oosterhorn Delfzijl.
• Beëindiging project aanlanding LNG.

Ontwikkelingen/vooruitblik

• Verdere groei verwacht in de op- en overslag door komst energiecentrales. Bouw van centrales en aanvoer (bio)brandstoffen zorgt voor structurele stijging van goederenaanvoer en scheepsbewegingen.
• Uit een klanttevredenheidsonderzoek komt naar voren dat 40 procent van de (industrie)bedrijven in Delfzijl de komende vijf jaar een uitbreiding voorziet.
• Om tegemoet te komen aan de aanhoudende belangstelling van energiegerelateerde bedrijvigheid zijn plannen in voorbereiding voor de ontwikkeling van een terrein ten zuidoosten van de Eemshaven. Met name datacentres zijn zeer geïnteresseerd in de zekerheid van energieleverantie, dankzij de nabijheid van de centrales. Hieraan verbonden zijn er plannen om warmte die de datacenters produceren te benutten voor verwarming van tuinbouwkassen. Zo ontstaat een energiedriehoek van centrales – datacenters – glastuinbouw. Het perspectief hiervan acht Seaports gunstig.
• De bouw van windmolenparken op de Noordzee, ten noorden van de Waddeneilanden biedt de Eemshaven een belangrijke marktkans. Zowel de Duitse als de Britse overheid vergeeft nog vele concessies voor de bouw van vele windmolens. Vanwege de bijzonder gunstige ligging is de Eemshaven een goede plek voor zowel bouw van de molens als de service. De haven biedt bovendien het voordeel dat deze open en circa 200 meter breed is. Het vereenvoudigt het transport van de volumineuze wieken en complete molens. Met meerdere windmolenbedrijven voert Seaports gesprekken over bouw- of assemblage-activiteiten in de Eemshaven. Daar zijn vooral de havens van Emden en Wilhelmshaven concurrerend.
• Seaports wil de bouwers van windmolens optimaal faciliteren en investeert daarom in geschikt maken van terrein voor bouw en assemblage van molens.

Jannes Stokroos, manager business unit Sales & Shipping

De business uit Sales & Shipping opereert binnen Groningen Seaports als spil in het proces van uitgifte van haventerreinen en het aantrekken van ladingsstromen. Tevens voert het de regie over alle logistieke stromen in de havens van Groningen Seaports. Shipping is verantwoordelijk voor de snelle en veilige afwikkeling van deze ladingsstromen en scheepvaartbewegingen en voor de optimale inzet van bestaande havenfaciliteiten.
Om de faciliteiten van de havens onder de aandacht van potentiële klanten te brengen zet de business unit marketingconcepten op. Verder ontwikkelt Sales & Shipping samen met de business unit Port Technology nieuwe havenfaciliteiten.