Ruimte & Milieu

Duurzaamheid vertaald in maatregelen

Groningen Seaports is er in de eerste plaats om economische situatie in de havens en het Eemsdeltagebied te ondersteunen en te versterken. Dat doet de organisatie echter wel binnen randvoorwaarden, want we zijn ons er zeer van bewust dat we opereren aan de rand van een buitengewoon kwetsbaar werelderfgoed. Die maatschappelijke verantwoordelijkheid is een zeer belangrijk uitgangspunt bij al onze activiteiten en vastgelegd in de missie van Groningen Seaports.
We nemen het onderwerp uiterst serieus en hebben het op tal van manieren vertaald naar volwassen duurzaamheidsbeleid rond het idee van People, Planet, Profit. Verduurzaming komt in de eerste plaats tot uitdrukking in ons Milieubeleidsplan dat vlak voor het ingaan van het verslagjaar 2010 door de Seaports-directie is bekrachtigd.
Heel concreet toont ook het beleid rond de Ecoports-certificering onze wens om te vergroenen. In 2010 is aan Seaports voor de derde keer het Ecoports-certificaat verleend. Het verkrijgen van dit duurzaamheidspredikaat is allerminst een vanzelfsprekendheid, want het wordt slechts opnieuw verstrekt indien de organisatie aantoonbare vooruitgang boekt op het vlak van milieu en duurzaamheid.
Ook de benoeming van een duurzaamheidscoördinator (in 2009) die zich fulltime met het thema bezighoudt, toont onze ambities op het terrein van verduurzaming. Groningen Seaports is de enige havenorganisatie in ons land die hiervoor speciaal iemand heeft aangesteld. We oogsten daarvoor waardering bij de buitenwacht, onder meer bij natuur- en milieuorganisaties.
Die belangenverenigingen volgen de ontwikkelingen in het havengebied kritisch. Daar heeft Seaports alle begrip voor. We tonen oog en oor voor de argumenten van de natuurbeschermingsorganisaties en we streven naar constructief overleg. De voorbije jaren hebben we daarom periodiek rond de tafel gezeten met organisaties zoals Natuurmonumenten, de Milieufederatie, het Groninger Landschap en de Waddenvereniging.

E-Pact

Samen met die organisaties en met het bedrijfsleven in de Eemsmond-regio heeft Seaports veel energie gestoken in het Eemshaven Pact, dat in 2010 zou worden ondertekend. In een intentieverklaring hebben Seaports en de bedrijven in de Eemsdelta op acht milieuonderwerpen hun streven naar verbetering vastgelegd. Natuur- en milieuorganisaties zouden in ruil daarvoor afzien van het doen van schorsingsverzoeken voor lopende procedures. Het beoogde convenant met harde afspraken bleek een stap te ver. Wel is er een manifest overeengekomen waarin staat dat de samenwerking verder ingevuld wordt. In het verslag Overheid en Milieu wordt dit verder toegelicht.
Het E-Pact-overleg is een goede illustratie van de positieve sfeer waarin natuur- en milieubewegingen, het bedrijfsleven en Seaports met elkaar spreken. Aan alle zijden lijkt het besef aanwezig dat het meer oplevert wanneer we niet tegen elkaar, maar met elkaar strijden voor een schonere omgeving.

De belangrijkste ontwikkelingen voor Ruimte & Milieu in 2010 op een rij:

• Hernieuwde Ecoports-certificering na aantonen verbeteringen op gebied van duurzaamheid.
• Ondertekening manifest E-Pact. Overeenkomst tussen Groningen Seaports, bedrijven en natuur- en milieuorganisaties. Doel is belangenorganisaties vroegtijdig te informeren en te betrekken bij zaken die natuur- en milieu aangaan.
• Afronden natuurcompensatie in de polder ten westen van de Eemshaven. Daar is vijftig hectare grond aangekocht en ingericht als natuurgebied, als tegenwicht voor het verlies aan natuurwaarde door de bouw van onder meer de energiecentrales. De maatregel vloeit voort uit de verplichting die Natura 2000 oplegt. Naar verwachting zullen plantensoorten er pionieren en zullen vogels als blauwe kiekendief en velduil er gaan broeden. Om het gebied voor burgers toegankelijk te maken zijn vogelkijkhutten gebouwd.
• Het beheer van het natuurgebied wordt overgedragen aan Natuurmonumenten.
• Tevens is ten behoeve van nieuwe natuurcompensatie een 24 hectare groot kweldergebied aangekocht.
• Om de milieugevolgen van de grootschalige investeringsprojecten in de Eemshaven te beoordelen voeren gespecialiseerde natuur-onderzoeksbureaus in opdracht van Seaports en mede namens Nuon en RWE een compensatie- en monitoringplan uit. De algemene monitoring dient om de effecten van bouwwerkzaamheden op de staat van zeeleven (zeehonden en bruinvissen) in de gaten te houden. Ook wordt de vogelstand in de Emmapolder, de kwelders, de Eemshaven en de Dollard bijgehouden.
  Met de Bedrijfsspecifieke monitoring worden eventuele effecten van het heien voor de kaden en de verspreiding van baggerspecie in beeld gebracht.
• Monitoring wordt onder meer gedaan middels geluid- en zenderobservatie bij zeehonden en bruinvissen. Daarmee wordt migratiegedrag in de gaten gehouden. Ook worden vanuit vliegtuigen tellingen gedaan.
• Om de consequenties van de verspreiding van baggerspecie te meten worden dieptemetingen gedaan, wordt vertroebeling gemeten en worden slibmonsters genomen. De monitoring loopt nu twee jaar en duurt vijf jaar.
• Vanuit het Milieubeleidsplan 2009 – 2010 zijn de volgende acties ondernomen, mede met het oog op het opnieuw verkrijgen van het Ecoports-certificaat:
  • Verbetering systematiek klachtenprocedure milieukwesties.
  • Opstellen van plan van aanpak voor Fishing for Litter. Verwerking van afvalbijvangst van vissers.
  • Invoering duurzaamheidstoetsing voor de werken die Seaports uitvoert.
  • Invoering ecologisch groenbeheer.
  • Inventarisatie gemaakt van de plekken waar energiebesparende openbare verlichting kan worden geplaatst.
  • Voorbereiding proef met groene verlichting die minder verstorend is voor avifauna.
  • Toetsing van activiteiten en beleid van Groningen Seaports aan criteria van bijvoorbeeld het innovatieplatform SenterNovem. Seaports voldoet inmiddels aan de duurzaamheidscriteria van SenterNovem. Dat houdt bijvoorbeeld in dat alle diensten die Seaports inkoopt volledig duurzaam zijn. Heeft ook betrekking op duurzaamheid leasewagenpark.
  • Uitdragen van verduurzaming. Onder meer in de media, het jaarverslag en door plaatsing van het Ecoports-logo op briefpapier en email.
  • Invoering videoconferencing met als doel het aantal reiskilometers te beperken. Verdere uitwerking geschiedt in 2011.
  • Invoering van een bodemspecifiek beleid. Geformuleerd in nota Bodembeheer die door colleges van de gemeenten Eemsmond en Delfzijl is aangenomen. Biedt onder meer de mogelijkheid vrijkomende baggerspecie in te zetten voor ophoging terreinen. Het vereenvoudigt de vergunningverlening en bemonstering.
  • Invoering duurzamer geluidszonering. Daartoe is voor het industrieterrein Oosterhorn in Delfzijl een nieuwe geluidszone vastgesteld. Deze maakt de geluidsbelasting vanaf de bedrijven richting Delfzijl beter meetbaar. De bestaande contour, vastgesteld in 1993, voldeed niet langer. Invoering van de nieuwe zone, gaat gepaard met instelling van een zonebeheercommissie en een monitoringprogramma. Bij het instellen van de zones is overleg gevoerd met betrokkenen (omwonenden, bedrijven, gemeenten en provincie).
  • Onderzoek naar natuurwaarden in Oosterhorn. Uitgevoerd ten behoeve van herinrichting geluidszones en hernieuwing van het bestemmingsplan.
  • Doorzet in de ontmanteling van baggerdepots. Twee depots zijn geruimd, ruiming van derde depot in gang gezet. Twee depots met zwaarder vervuild slib blijven in gebruik.
  • Begin gemaakt met in kaart brengen van archeologische structuur van haven- en industriegebieden in Eemsmondregio. Van belang voor onder meer toekomstige bouw- en vestigingsactiviteiten.

Vooruitblik

Seaports blijft werken aan een volwassen duurzaamheidsbeleid. Zo start een studie naar de CO2-footprint van de organisatie en wordt onderzocht of het Seaports-kantoor volledig energieneutraal kan functioneren. Tevens wordt een Groene Havenvisie opgesteld, waarin de lijnen voor de komende decennia worden uitgezet. Duurzaamheid vormt een belangrijk element in die visie waarin beleid rond verbetering luchtkwaliteit, duurzaam energiegebruik, ecologie en landschap, duurzaam ruimtegebruik en omgang met afvalstromen verder vorm krijgt.
Tenslotte zal Seaports een minder vergunninggestuurde maar meer milieugestuurde monitoring bepleiten. Momenteel wordt vooral gekeken of effecten van activiteiten passen binnen de vergunningvoorschriften. Seaports vindt dat de daadwerkelijke effecten centraal dienen te staan in monitoringprogramma's.

Projectmanager Ruimte & Milieu Sjaak de Boer

Milieubewustzijn en duurzaamheid worden binnen Groningen Seaports breed ondersteund. Groningen Seaports is zich ervan bewust dat haar activiteiten invloed uitoefenen op de omgeving en het milieu. De organisatie is zich tevens bewust van de kwetsbaarheid van deze omgeving. De organisatie streeft naar een sterk milieubesef in alle geledingen van de organisatie. Seaports verwacht ook van al haar medewerkers dat ze verantwoord handelen ten opzichte van het milieu.
Vanuit deze gedachten doet Groningen Seaports er binnen haar mogelijkheden alles aan om de invloed op de natuurlijke omgeving zoveel mogelijk te beperken, schade te voorkomen en negatieve gevolgen voor de ecologie ook daadwerkelijk te compenseren.